پیشنۀ جغرافیایی:
آذری‌های ایران بیشتر در شمال غرب کشور و استان‌های آذربایجان غربی و شرقی، اردبیل و زنجان ساکن هستند.
زبان و قومیت آذری‌ها:
زبان آذری‌های ایران ترکی آذربایجانی و زبان باستانی آن‌ها آذری است.
لباس زنان آذری:
متداول‌ترین سرپوش‌های زنان در لباس زنان روستایی و عشایر شامل چادرا، اوربند، شاماخی، آلاچارشاب، چپی، عرقچین، روسری کلا‌غه‌ای، چالما، شال و چارقد است.
تن‌پوش‌های زنانۀ آذری شامل تومان، کوینک، دن، یل، جلیقه، شلته، جان کوینک، خود و ترکوینکی می‌شود.
از پاپوش‌های زنانه می‌توان به گالش، چاروق، جوراب، قوندارا، قیرمیزی باشماق و تک‌گون اشاره کرد.
لباس مردان آذری:
سرپوش‌های مردان:
کلاه‌هایی بوده‌اند که به آن‌ها بورک یا پاپاخ می‌گویند که شامل بورک، کلاه پوستی، پهلوی، کپی، کامپابورک، لبه‌دار، کئچه بورک، دورگه بورک، حصیری، یون‌بورک، عرقچین و شپو می‌شود.
تن‌پوش‌های مردانه:
آغ کوینک، کوینک، بی غب کوینک، روباشاکا، پنجه، ستیره، آرخالق، دن یا اویما دن، گیمه، پالتون، اووماشال و کورک.
پاپوش‌های مردان:
لب چین یا دولاما، گلاسه باشماخ، تک‌گون، چاروق و چوست.
طرح و جنس لباس محلی آذری:
جنس پارچه‌های بافته‌شدۀ لباس محلی آذری، بسته به توان مالی افراد شامل مل‌مل، چیت، کودری، متقال، دریاکنار، فاستونی، اوتماسینار، تافته، شالموز، آیناگولی، مخمل و به تازگی ابریشم، حریر می‌شود.
سوزن‌دوزی آذری‌ها:
سوزن‌دوزی در بخش ممقان در ۵۰ كیلومتری غرب بازار تبریز از دیرباز رواج داشته است. در سال‌های اخیر با توجه به درآمد اندكی كه از این صنعت عاید هنرمند سوزن‌دوز می‌شد، به‌تدریج علاقه به این هنر كاهش یافت؛ ولی با تلاش سازمان صنایع‌دستی، صنعت سوزن‌دوزی دوباره رونق یافته است. به‌جای مادۀ اولیۀ سوزن‌دوزی كه درگذشته ابریشم طبیعی بود، امروزه از ابریشم مصنوعی استفاده می‌شود.
ممقان‌دوزی:
ابریشم‌دوزی ممقان در چند دهۀ اخیر بسیار شهرت یافت. شهر ممقان، نام یکی از مراکز بخش‌های آذرشهر واقع در ۴۲ کیلومتری شهر تبریز، مرکز استان آذربایجان شرقی است. ابریشم‌دوزی ممقان تبریز که برخی به غلط آن را ممقان‌دوزی نیز می‌نامند، با توجه به مفاهیم طرح‌های به‌کارگرفته‌شده، یکی از زیباترین ابریشم‌دوزی‌ها است که با پی بردن به معنای آن‌ها ارج و قیمت این ابریشم‌دوزی صد چندان می‌شود. این ابریشم‌دوزی در گذشته فقط برای تزیین کلاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفته و در واقع گرایش‌ها و اعتقادات فرد پوشنده را نشان می‌داده است. از آنجا که سر، بالاترین و ارزشمندترین عضو بدن است، برای نگهداری و محافظت آن از کلاه‌های تزیین‌شده با این نوع ابریشم‌دوزی، که جنبۀ طلسم‌گونه نیز داشته استفاده می‌شده است؛ اما امروزه از این نقش برای تزیین زیر لیوانی، کمربند، رومیزی، جلیقه، کیف و… استفاده می‌شود.
از آنجا که مردم شهر ممقان، ترک‌زبان و آذری هستند، اصطلاحات محلی خاصی برای دوخت قسمت‌ها و نقوش گوناگون به کار می‌برند. این اصطلاحات ترکی است و در اینجا فقط تیتروار به آن‌ها اشاره می‌شود؛ اما ضرورت آشنایی با این دوخت زیبا فقط از این لحاظ حس می‌شود که این دوخت، شهرت جهانی یافته است؛ اما بسیاری از مردم هموطن ما با آن بیگانه‌اند. بلکه آشنایی با این نوع ابریشم‌دوزی به حد آشنایی با بخشی از فرهنگ و قومیت مردم ایران زمین اهمیت دارد. در این ابریشم‌دوزی معمولاً اصطلاحاتی از قبیل پورن (بیضی)، گردکانی (گردویی)، داراخ (شانه)، شامیل لخ (دوخت جقّه‌ها) و دُکمه قِراقی (لبه‌دوزی) رواج دارد و این‌گونه ابریشم‌دوزی روی پارچه‌های دبیت مشکی دوخته و تکمیل می‌شود.
پارچه‌بافی:
بافتن پارچه با دست خصوصاً پارچه‌های ابریشمی و زری از قدیم در ایران و همچنین، آذربایجان شرقی معمول و متداول بوده است. چنانكه در دورۀ صفویه كه به عصر طلایی و درخشان بافندگی شهرت دارد، پارچه‌هایی از حریر ساده ابریشم زربافت و مخمل ابریشمی بافته شده، كه نمونه‌هایی از آن‌ها در موزۀ آستان قدس رضوی و موزه‌های هنرهای تزیینی اصفهان موجود است.
